Kathmandu, pagina 4 van 4

De Bagmati is zoals al eerder gemeld een heilige rivier, net als de Ganges in India. Bij speciale Ghats in Pashupatinath langs de oevers van de Bagmati worden lijken verbrand, net als in Varanasi. In Varanasi zagen we ook brandende houtstapels met lijken, maar we kwamen niet dichtbij en roken niets. Hier in Pashupatinath is de confrontatie met de lijkverbranding veel schokkender. Pashupatinath is meer een dorp dan een stad en de rivier is niet breed, zodat alles veel kleinschaliger is. We kwamen op straat een vrouw tegen die huilde, niet wat tranen half verborgen achter een zakdoek, maar zeer luid zonder zelfs een poging haar tranen in te houden. Rondom haar liepen mensen vrolijk rond, de sfeer rondom Hindi tempels heeft vaak wat feestelijks. Overal staan kraampjes, hier ook veel souvenierkraampjes. En dit alles speelt zich direct naast de crematieplaats af. Stel je voor hoe wij Westerlingen zouden reageren als we tijdens de begrafenis van een familielid vlak naast ons een andere familie een niet al te gezapig verjaardagsfeestje zagen bouwen!

Het leven gaat door, deze gemeenplaats krijgt in India en Nepal wel een heel directe inhoud! Wij gingen ook door, op jacht naar de Bachhareshwari tempel, weer ééntje van mijn Jac-special lijst. De tempel was niet makkelijk te vinden, aangezien de omringende gebouwen als woonhuis gebruikt werden. Kippen, varkens, kinderen en koeien liepen los rond in het tempelhof, tussen de pilaren hing wasgoed. Dit alles is trouwens zeker niet ongewoon in Nepal. Wij wilden niet al te zeer op overal zomaar binnen banjerende toeristen lijken, dus hielden we ons wat op een afstand. Er was trouwens geen buitenlander te zien hier, alhoewel het honderd meter verderop stikte van de toeristen.

Toen na enige tijd nog niemand enige notitie van onze aanwezigheid genomen had, won onze nieuwsgierigheid het van onze bescheidenheid en gingen we het tempelhof binnen. Het was een enorme puinhoop! Er waren diverse zeer oude tempels, kennelijk al vele jaren in vergetelheid geraakt. Alleen het erotisch snijwerk zag er onderhouden uit, kennelijk nam een zeer religieus persoon de moeite om het erotisch snijwerk op de belangrijke plaatsen regelmatig vers bij te werken! Het effect is een beetje obsceen, maar ik laat het hier toch zien, zodat je in de gelegenheid bent je een zo kompleet mogelijk beeld van al het hout- en marmersnijwerk dat je in de Kathmandu vallei tegenkomt te vormen! Tenslotte nog een stukje informatie: de LP beweert dat in het verre verleden zelfs mensenoffers gebracht werden in deze tempel. Nu ik zo vlak bij deze donkere, vervallen tempel sta, met z'n heidense beelden, de stank van verbrandend mensenvlees in mijn neus, heb ik weinig moeite me dit voor te stellen.

Van Pashupatinath wandelen we naar Bodnath, een aardige niet te vermoeiende wandeling die eerst heuvelopwaarts voert (het was echt een relaxte wandeling hoor!) naar het Goraknath tempel complex. Tempel jungle zou een betere benaming zijn, aangezien tempels, planten en bomen in het wilde weg dwars door elkaar groeien! Ik maak een foto van een grote 'lingam', een fallisch symbool voor de creatieve krachten van Shiva. De fallische vorm is erg gestileerd en je moet enige aanleg voor een 'dirty mind' hebben om hier iets fallisch in te zien (geen probleem voor mij), sommige foto's op deze pagina's zijn heel wat simpeler te interpreteren! Verder zien je verderop een foto van de stier Nandi, het 'voertuig' van Shiva, versierd met oranje en rode verf door een hedendaags kunstenaar.

We volgen het pad naar beneden naar de Guhyeshwari tempel, die alweer niet open is voor toeristen zoals we merken als we al bijna binnen staan. Een zeer beleefde Nepalese man legt ons uit dat we niet Hindu zijn en dus niet naar binnen kunnen, hij drukt zich heel voorzichtig uit, kennelijk om onze gevoelens te ontzien.  Hij vraagt ons uit welk land we komen en we praten even met hem om hem gerust te stellen dat we niet beledigd zijn. Ik heb nog steeds de stank van brandende lijken in mijn neus, het duurde een dag om de geur kwijt te raken en zodra ik de foto's weer zie ruik ik het meteen weer. De geur is zo duidelijk dat ik me bijna niet voor kan stellen dat jij niets ruikt?

De Guhyeshwari tempel ligt weer vlak bij de Bagmati rivier, die met een grote bocht om de heuvel die wij beklommen hebben heen loopt. We steken de rivier over via een loopbrug die hier volgens de LP helaas niet meer is, dat scheelt ons een flink eind omlopen. Vanaf hier kunnen we in de verte al de enorme witte Stupa van Bodhnath zien. Vlakbij aangekomen in een klein dorpje kunnen we de Stupa niet meer zien. We weten niet welk pad te volgen, beide paden waaruit we de keuze hebben lijken de foute kant op te leiden! We vragen de weg aan een inlander, die naar links wuift. Maar na tien minuten lopen krijgen we enige twijfels, aangezien het pad de rivier te dicht volgt. We vragen het weer en worden inderdaad terug gestuurd. De man die ons de weg wijst werkt in een klein naaiwinkeltje, hij komt even naar buiten om de richting aan te wijzen, wat hij doet met behulp van een enorme schaar... 'Follow this road and do not turn left nor right', herhaalt hij diverse malen om zeker te stellen dat deze domme toeristen die vanaf hier niet eens de Stupa weten te vinden, niet weer in de verleiding zullen komen om een verkeerde afslag te nemen.

Natuurlijk kom ik al snel in de verleiding om een verkeerde afslag te nemen - ik heb een instinkt voor snellere routes zoals je inmiddels weet. Maar de man was zo expliciet geweest in zijn aanwijzingen dat ik niet durfde af te dwalen van zijn route. Dus kwamen we zonder verdere problemen opeens uit bij de immense Stupa. Je kan een overzichtsfoto van de Stupa zien op de start pagina van Kathmandu. Stupas zijn totaal anders dan alle gebouwen die ik ooit gezien heb en deze is enorm, zeer indrukwekkend. Omdat hij als een kolossaal ei vlak tussen huizen in ligt en niet bovenop een heuvel zoals bij Swayambhunath, werkt het effect nog sterker vervreemdend. Het gebouw zou niet misstaan in een SF film! Mensen lopen rond de Stupa (met de zon mee natuurlijk), maar je kan er ook op klimmen via trappen aan de achterkant en dan kan je op een derde of op halve hoogte van de top rondjes lopen. Sinds we in het Tibetaanse dorpje rondliepen in Pokhara wou ik al foto's maken van Tibetaanse monniken, met geschoren hoofden en gekleed in een scharlaken rood gewaad. Nu was mijn kans! In feite poseren de jonge monniken zeer gewillig voor toeristen en vragen zelfs geen geld, maar ik wou een ongedwongen foto nemen. Het feit dat je alleen met de zon mee rond de Stupa kan lopen maakte het er niet makkelijk op, de kans op een toevallige ontmoeting geschikt voor het maken van een spontane foto van voren is hierdoor sterk afgenomen (wedden dat je daar nog nooit aan gedacht hebt!), maar na ettelijke rondjes had ik succes!

Onze laatste morgen voor we naar Delhi en vervolgens naar huis vliegen, gingen we nog even naar Durbar Tole in Kathmandu, op wandelafstand van ons hotel. Deze keer bevalt het plein ons beter, ik weet niet of dat komt doordat de zon nu schijnt - we zijn minder vroeg dan de eerste keer, of dat het komt doordat het onze laatste dag is. We vinden het jammer om te moeten vertrekken, er is nog zoveel te zien en te doen, we hebben geen trektocht door de bergen gemaakt en Jac had ook graag willen raften (leek mij wel wat hard gaan op diverse rivieren!), maar daar was geen tijd voor. Natuurlijk kan je ook niet anders verwachten, als je zowel Noord India als Nepal in vier weken wil bekijken, dan heb je alleen tijd voor een korte indruk. Maar het was zeer de moeite waard, zoals je inmiddels na alle verhalen en foto's hopelijk met ons eens bent! De volgende reis gaat naar Kenia!