Kathmandu, pagina 3 van 4

Vandaag bezoeken we beroemde tempels buiten Kathmandu. We beginnen met de wandeling naar Swayambhunath, de ‘apen tempel’ die zijn naam onder de toeristen ontleend aan alle apen die spelen op de grote trappen die naar de tempel leiden. Het is een Boeddhistische Stupa. Een Stupa is een religieus symbool, een soort representatie van aarde en hemel, het centrum stelt de as voor waar de aarde rond draait. Boven op de Stupa zie je een paar ogen, dit zijn de ogen van Boeddha 'who is watching you'. Wij denken dan meteen aan Orwell's 1984 en aan 'Big Brother Is Watching You', maar Boeddha bedoelt dit op een vriendelijke, niet bedreigende manier, maak je geen zorgen! De neus lijkt op een vraagteken, dit is in Nepal het teken voor '1' en het symbool van de eenheid. De punt tussen de ogen is het derde oog, een symbool van de helderziende gaven van Boeddha.

Ik zal niet meer details proberen te geven over de Stupa en over Boeddhisme, je kan in iedere reisgids en encyclopedie hier volop over lezen. Misschien moet ik wel nog toevoegen dat Boeddhisme een heel vrij geloof is, er zijn geen specifieke goden en men hanteert ook geen kaste systeem. Gompa's, boeddhistische kloosters, liggen verspreid rondom de Stupa. Zoals bij de Hindoe's gebruikt men veel kleuren, maar de Boeddhisten gebruiken wit voor de Stupa, goud voor de klokken en vooral primaire kontrasterende kleuren zoals rood, geel, blauw en oranje voor alles rond de Stupa en voor de slingers vol vlaggen die overal hangen. De beelden en ook de witte Stupa worden regelmatig geverfd om de kleuren fris en sprekend te houden.

De Stupa van Swayambhunath is dicht bij Kathmandu, op een heuvel in het Westen. Het was een hele klim, eerst door een klein dorpje en dan de eindeloze trappen omhoog. Maar ons doel was duidelijk zichtbaar, al van veraf zagen we de top van de Stupa boven de bomen. Naast de trappen staan beelden van dieren (zogenaamde 'voertuigen' van de Dhyani Boeddha's), dus als je uitgeput bent kan je net doen alsof je zeer geïnteresseerd bent in dit paartje pauwen of dat paartje olifanten... Maar je kan niet te lang op dezelfde plaats staan, aangezien je dan de aandacht trekt van bedelaars of van souvenir verkopers. We zien aapjes die spelen op de trappen, ééntje glijdt langs de hele dubbele trapleuning naar beneden, hij gaat sneller en sneller en hupt steeds net op tijd met z'n kontje omhoog als er weer zo'n vervelende knop op de leuning aan komt. Jacques kijkt enigszins bezorgd als hij ziet hoe bedreigend deze actie is voor de meer delikate onderdelen van de mannelijke aap...

We lopen rond Stupa, met de klok mee, dit is verplicht, in de richting van de zon misschien? Het is maar goed dat het verkeer in India en Nepal links rijdt, anders zou men vaak zondigen tegen deze regel. Achter de grote Stupa staan vele kleine zwarte mini Stupa's. Ze lijken net grote schaakstukken, halverwege een spel op het bord vergeten. De Stupa is omringd door gebedsmolens, als je rond de Stupa loopt kan je met je rechterhand al deze gebedsmolens in beweging zetten, daarbij de gebedsmantra die op de gebedsmolens staat de ruimte in zendend. Een heel efficiënte manier van bidden! De vele vlaggen bieden echter een nog efficiëntere manier van bidden: de wind laat hen voor jou bidden! In één van de kloosters rondom de Stupa zagen we een zeer grote (1.5 meter hoog!) gebedsmolen, zie de foto links!

We volgen de trappen weer naar beneden, dit is makkelijker dan naar boven! Aan het begin van de trappen vinden we een autoriksja die ons voor een heel redelijke prijs naar Pashupatinath wil brengen, ten Oosten van Kathmandu. Deze autoriksja heeft wat probleempjes, de chauffeur moet een touw gebruiken om de gas aanvoer direct bij de motor te regelen, de gashandel is gebroken. Niet zo makkelijk, maar uit zijn ervaren bewegingen leiden we af dat dit niet de eerste keer is... Behalve dit probleempje komt de riksja ook nauwelijks vooruit, iedere kleine heuvel geeft al een flinke terugval in snelheid. Nu zijn er helaas ook wat langere hellingen, waar we ons zorgen maken of we niet beter kunnen gaan duwen! Dat is net niet nodig en ik verbaas me weer eens dat al die oude riksja-tjes nog steeds rijden, sommigen zijn meer dan 10 of zelfs meer dan 15 jaar oud en dat kan je ruiken!

In Pashupatinath lopen we naar de heilige Bagmati River, waaraan de beroemde Pashupatinath tempel is gelegen - voor foto's zie de volgende pagina. Deze tempel is de belangrijkste heilige plaats voor Hindu gelovigen in Nepal. De tempel is aan Shiva gewijd, en vele Hindi komen naar Pashupatinath, niet alleen uit Nepal, maar ook uit India, om Shiva te eren. Natuurlijk zijn er ladingen Sadhus present, waar je ook kijkt, met en zonder fluit en slangen om toeristen te amuseren. Niet-Hindi (of in feite alle mensen met een niet-oosters uiterlijk) mogen deze beroemde tempel niet binnen.

We gaan tussen de kleine Stupa's aan de overkant van de rivier zitten. Vanaf hier kan je proberen binnen te kijken in het tempelhof van de beroemde tempel, maar dit is niet zo'n succes aangezien de tempel omringd is door een hoge muur en door ladingen niet al te mooie gebouwen. Een Sadhu zit vlak naast ons en ik moet zeggen dat dit één van de merkwaardigste personen is die ik ooit gezien heb. Een hele dunne man met lang, donker haar - stijf van het vet en het vuil - in pluizige kluitjes gedraaid die alle kanten opstaan, bruine blote voeten vol stof, het gezicht vol met oranje strepen, gekleed in geel met oranje lompen, een indrukwekkende houten staf in z'n hand. Hij keek ons met angstaanjagende ogen aan. Ik twijfel nu nog of hij op het punt stond definitief gek te worden of dat het hem nogal amuseerde belachelijke toeristen angst aan te jagen.

We negeren de Sadhu totaal, hij is trouwens in ieder geval genoeg bij z'n verstand om een enorme hoeveelheid geld te vragen voor een foto die enkele langslopende toeristen van hem willen maken (en ze betalen het bedrag ook nog, wie is er nu niet bij z'n verstand?), we kijken naar de rivier, naar het gouden dak van de tempel, we horen vele klokken klingelen (brengt geluk zoals we uit Varanasi weten), het water kabbelt langs en we ruiken de stank van brandende lijken.